ΚΥΡΙΑΚῌ ΔΕΚΑΤῌ, ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ (Α΄Τιμ 2,1-7)
Γιὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο πρώτιστο καθῆκον τῶν χριστιανῶν εἶναι ἡ προσευχή. Τὸ καθῆκον αὐτὸ τὸ προβάλλει, ὅπως ἀκούσαμε, στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, τὸ ὁποῖο εἶναι ἐπιλεγμένο ἀπὸ τὴν πρώτη πρὸς Τιμόθεο ἐπιστολή του. Διευκρινίζεται ὅτι σήμερα εἶναι μὲν ἡ δεκάτη Κυριακὴ τῶν ἐπιστολῶν, ἀλλὰ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα δὲν εἶναι τῆς Κυριακῆς. Εἶναι τῆς ἑορτῆς τῆς Ἰνδίκτου, δηλαδὴ τῆς πρώτης ἡμέρας τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ποὺ ἀρχίζει τὴν πρώτη Σεπτεμβρίου. Ἡ κοσμικὴ ἢ πολιτικὴ πρωτοχρονιὰ γίνεται τὴν πρώτη Ἰανουαρίου.
Ἔτσι τώρα μὲ τὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, μᾶς τονίζει ἡ Ἐκκλησία τὴν ἀνάγκη τῆς προσευχῆς. Πρὶν ἀπὸ ὅλα καὶ πάνω ἀπὸ ὅλα ὁ ἀπόστολος θέτει τὴν προσευχὴ. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θὰ πῆ, συνοψίζοντας τὴν θέσι καὶ βασικὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὴν προσευχή· «Οὐ γάρ ἐστιν, οὐκ ἔστιν οὐδὲν εὐχῆς δυνατώτερον, οὐδὲ ἴσον». Δηλαδὴ δὲν ὑπάρχει, δὲν βρίσκεται τίποτε ποὺ νὰ εἶναι πιὸ δυνατό, ἢ ἴσο, ἀπὸ τὴν προσευχή. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος μὲ τρόπο παρακελευστικό, ἱκετευτικό, μᾶς προτρέπει νὰ κάνωμε δεήσεις, προσευχές, ἐντεύξεις, εὐχαριστίες. Μὲ αὐτὲς τὶς λέξεις δηλώνεται ἡ δυνατότητα ποῦ μᾶς δίνει ὁ ἴδιος ὁ Θεός, νὰ ἐπικοινωνοῦμε μαζί του. Αὐτὴ ἡ δυνατότητα εἶναι ἡ προσευχή.
Δέησις λέγεται στὴν χριστιανικὴ γλῶσσα, κάθε προσευχὴ πρὸς τὸν Θεό, καὶ εἰδικώτερα ὅταν τοῦ ζητᾶμε νὰ μᾶς δοθῆ κάποιο ἀγαθό. Στὴν πρὸς Φιλιππησίους γράφει ὁ Παῦλος· «Μὴ μεριμνᾶτε γιὰ τίποτε, ἀλλὰ σὲ κάθε περίπτωσι μὲ τὴν προσευχὴ καὶ μὲ τὴν δέησι ποὺ συνοδεύεται ἀπὸ εὐχαριστία νὰ κάνετε γνωστὰ τὰ αἰτήματά σας στὸν Θεό». Ἡ δέησις λέγεται σὲ μερικὲς περιπτώσεις καὶ παράκλησις. Στὴν δὲ λειτουργικὴ πρᾶξι καὶ ἐκκλησιαστικὴ γλῶσσα δεήσεις λέγονται οἱ παρακλητικὲς εὐχὲς ποὺ ἐκφωνοῦνται κατὰ τὴν λατρεία ἀπὸ τὸν ἱερέα.
Τὸν ὅρο «ἐντεύξεις», τὸν συναντᾶμε στὴν Παλαιὰ Διαθήκη μιὰ φορὰ καὶ σημαίνει συνέντευξι, συνομιλία. Τὸ συναντᾶμε δύο φορὲς στὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ σημαίνει ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό, ἱκεσία καὶ παράκλησι. Συγχρόνως εἶναι καὶ ὑψίστη τιμὴ ἀπὸ τὸν Δημιουργὸ πρὸς τὸ πλᾶσμα του, ποὺ τοῦ ἐπιτρέπει νὰ μιλάη μαζί του ὁποτεδήποτε, χωρὶς κανένα περιορισμό.
Ὑπογραμμίζεται τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἀπόστολος χρησιμοποιεῖ πληθυντικὸ ἀριθμό, παρ’ ὅλο ποὺ ἡ ἐπιστολὴ ἀπευθύνεται στὸν μαθητή του Τιμόθεο. Καὶ τοῦτο διότι ἡ προσευχὴ δὲν ὑπόθεσις μόνον ἑνὸς ἀνθρώπου, ἀλλὰ καθῆκον κοινὸ ὅλων τῶν πιστῶν. Καὶ ὅταν εἴμαστε μόνοι, σὲ ἀτομικὴ προσευχή, καὶ ὅταν εἴματε ὅλη ἡ οἰκογένεια, σὲ οἰκογενειακὴ προσευχή, καὶ ὅταν εἴμαστε σὲ ἐκκλησιαστικὴ σύναξι, σὲ ὁμαδικὴ προσευχή. Καὶ οἱ εὐχαριστίες παραπέμπουν στὴν ὁμαδικὴ προσευχὴ, ὅταν τελεῖται ἡ θεία λειτουργία, μέρος τῆς ὁποίας, καὶ μάλιστα τὸ κυριώτερο, εἶναι ἡ εὐχαριστία. Κατὰ προέκτασι ὅλο τὸ μυστήριο τῆς Κοινωνίας λέγεται θεία Εὐχαριστία. Σαφέστατα ὑπονοεῖται ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο ἡ τέλεσις τῆς θείας λειτουργίας.
Οἱ δεήσεις, οἱ προσευχές, οἱ ἐντεύξεις, οἱ εὐχαριστίες πρέπει νὰ γίνωνται «ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων», ἀδιακρίτως. Ἐδῶ ἔχομε τὴν πιὸ δυνατὴ ἀντιρατσιστικὴ πρότασι. Ἡ Ἐκκλησία ἐνδιαφέρεται γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους καὶ τοὺς καλύπτει ὅλους.
Πιὸ προσεκτικὴ ἀνάγνωσι θὰ μᾶς ὁδηγήσει σὲ πολὺ πιὸ σημαντικὸ συμπέρασμα. Γιὰ νὰ μᾶς προτρέπη νὰ προσευχώμαστε «ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων», σημαίνει ὅτι ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἄνθρωποι ἔχομε τὴν ἀνάγκη τῆς θείας βοηθείας καὶ ἀντιλήψεως. Ἀνενδεής καὶ ἀπόλυτα αὐτάρκης εἶναι μόνον ὁ Θεός, μόνον αὐτὸς δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ κανένα. Ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ὅμως κανένας δὲν εἶναι αὐτάρκης, κανένας δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτονομημένος, κανένας δὲν ὑπάρχει ποὺ νὰ μὴν ἔχη τὴν ἀνάγκη τοῦ Θεοῦ.
Ἐξειδικευμένα μᾶς προτρέπει στὴν συνέχεια νὰ προσευχώμαστε «ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων». Τὰ γράφει αὐτὰ ὁ Παῦλος σὲ μιὰ ἐποχὴ ἀπόλυτης μοναρχίας, τὰ γράφει αὐτὰ ὅταν αὐτοκράτορας εἶναι ὁ Νέρων. Ἀσφαλῶς! Διότι ὅσο πιὸ σκληρὸς εἶναι ὁ ἀνώτατος ἄρχοντας τόσο περισσότερη προσευχὴ χρειάζεται, ὥστε ὁ Θεὸς νὰ τοῦ χαρίζη σύνεσι, νὰ τοῦ μαλακώνη τὴν καρδιὰ καὶ νὰ μὴν ξεσπάη ἡ ὀργή του στὸν λαό. Νὰ κυβερνᾶ μὲ τέτοιο τρόπο ὥστε νά «διάγωμεν ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον».
Οἱ «ἐν ὑπεροχῇ ὄντες» χρειάζονται ἐπίσης τὶς προσευχές μας. Παρακαλοῦμε τὸν Θεὸ, γιὰ παράδειγμα, νὰ φωτίζη τοὺς λειτουργοὺς τῆς δικαιοσύνης, ὥστε νὰ ἀποδίδεται τὸ δίκαιο στὸν πτωχό, τὴν χήρα, τὸν ἄσημο. Νὰ μὴ γίνωνται ἀδικίες καὶ νὰ μὴν παίρνωνται ἄδικες ἀποφάσεις. Μὲ τὶς προσευχὲς μας ζητᾶμε νὰ φωτίζη ὁ Κύριος τὸν ἰατρό, ὥστε νὰ κάνη τὴν σωστὴ διάγνωσι, καὶ νὰ τοῦ κατευθύνη σταθερό τὸ χέρι, ποὺ κρατάει τὸ νυστέρι μὲ τὸ ὁποῖο ἀφαιρεῖ τὸ ὅποιο καρκίνωμα.
«Ἐν ὑπεροχῇ» εἶναι οἱ ταγοὶ τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀλήθεια πόσες φορὲς κάναμε θέμα προσευχῆς τὴν ἐπιτυχία τῆς ἀποστολῆς τους; Μήπως μάθαμε μόνον νὰ κατακρίνωμε; Ἔχομε προσευχηθῆ ζητώντας ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ τοὺς φωτίζη νὰ ἐπιτελοῦν τὸ ἔργο τους κατὰ Θεόν;
«Ἐν ὑπεροχῇ» εἶναι οἱ κυβερνῆτες μας. Προσευχηθήκαμε ποτέ, νὰ τοὺς δίνη ὁ Θεός «σώφρονα λογισμόν», ὥστε νὰ κυβερνοῦν μὲ σύνεσι; Ἢ ξέρομε μόνον νὰ κριτικάρωμε καὶ νὰ παρανομοῦμε;
«Ἐν ὑπεροχῇ» εἶναι οἱ προϊστάμενοι στὴν ὑπηρεσία μας, εἶναι οἱ ἐργοδότες μας· Αὐτοὺς τοὺς προσθέσαμε ποτὲ στὶς προσευχές μας, γιὰ νὰ γίνωνται συγκαταβατικοί, φιλάνθρωποι, ἐπιεικεῖς; Μήπως τοὺς βλέπομε μόνον ὡς «ταξικοὺς ἐχθρούς»;
Γιὰ ὅλους τούς «ἐν ὑπεροχῇ ὄντας» χρέος ἔχομε νὰ προσευχώμαστε γιὰ νὰ «διάγωμεν ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι». Ἐμεῖς θὰ κάμνομε «δεήσεις, προσευχές, ἐντεύξεις, εὐχαριστίες». Αὐτοὶ θὰ ἀγρυπνοῦν, θὰ ἐνδιαφέρονται, θὰ ἀγωνίζονται γιὰ νὰ ἐξασφαλίζουν τὶς προϋποθέσεις τοῦ ἤρεμου καὶ ἤσυχου βίου. Ἔτσι θὰ ἐπιδιδόμαστε ἀσφαλεῖς στὸ εἰρηνικὸ ἔργο του ὁ καθένας μας. Τὸ ἔργο τους εἶναι βαρὺ καὶ δύσκολο. Γι’ αὐτὸ χρειάζονται τὴν ἄνωθεν βοήθεια καὶ φώτισι.
Τὸ κλειδὶ γιὰ τὴν ἄνωθεν βοήθεια εἶναι ἡ προσευχὴ ὅλων μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου