ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 23.02.2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ (Α΄ Κορ 8,8-9,2)

Ἡ Κυριακὴ τῶν Ἀπόκρεω εἶναι ἡ τρίτη κατὰ σειρὰ τοῦ Τριῳδίου. Καὶ εἶναι, σύμφωνα μὲ τὴν τάξι τῆς Ἐκκλησίας μας γιὰ τὶς ἡμέρες τῶν νηστειῶν πρὸ τοῦ Πάσχα, ἡ τελευταία ἡμέρα κρεοφαγίας. Οἱ χριστιανοὶ θὰ ξαναφᾶμε κρέας μόνον μετὰ τὴν Ἀνάστασι. Γνωρίζομε καλὰ ὅτι αὐτὸς ὁ λόγος γιὰ νηστεία ἀκούγεται παράξενα, διότι τὴν νηστεία, παρ’ ὅλο ποὺ εἶναι ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, δὲν τὴν λογαριάζομε. Λίγοι σέβονται τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ καὶ ἐλάχιστοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ τηροῦν μὲ εὐλάβεια τὶς καθορισμένες ἡμέρες νηστείας.

Τὸ θέμα τῆς νηστείας δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ καλυφθῆ σὲ ἕνα σύντομο κήρυγμα. Μόνο μικρὴ ἀναφορὰ θὰ γίνη ἐδῶ μὲ ἀφορμὴ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα ποὺ ἀκούσαμε σήμερα. Λέγει ὁ ἀπόστολος·

“Οἱ τροφὲς δὲν μᾶς ἀξιώνουν στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ, διότι οὔτε ἐὰν φᾶμε θὰ αὐξήσωμε τὴν ἀρετή μας, οὔτε ἐὰν δὲν φᾶμε θὰ μείνωμε πίσω στὴν πνευματικὴ πρόοδό μας. Προσέξτε ὅμως μήπως ἡ ἐξουσία σας αὐτὴ γίνη αἰτία σκανδαλισμοῦ τῶν ἀδελφῶν ποὺ εἶναι ἀδύνατοι στὴν πίστι”. Αὐτὰ τὰ λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἐπειδὴ ὑπῆρχε τότε μία συγκεκριμένη συνήθεια στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων. Πρέπει νὰ ξέρωμε ὅτι, ὑπῆρχαν τότε εἰδωλεῖα, δηλαδὴ καταστήματα, στὰ ὁποῖα σερβίρονταν κρέατα ποὺ προέρχονταν ἀπὸ τὶς θυσίες τῶν εἰδωλολατρικῶν ναῶν. Ἀπὸ τὰ θυσιαζόμενα ζῶα ἕνα μέρος τὸ καίγανε, ὡς θυσία στοὺς βωμοὺς τῶν θεῶν, καὶ τὸ ὑπόλοιπο τὸ πουλοῦσαν στὰ ἑστιατόρια, τὰ εἰδωλεῖα. Οἱ ἀδύνατοι στὴν πίστι χριστιανοὶ δὲν μποροῦσαν νὰ ἀποδεχθοῦν τελείως ὅτι τὰ κρέατα αὐτὰ ἦταν καθαρά, καὶ ὅτι μποροῦσαν νὰ τὰ φᾶνε ἄφοβα, χωρὶς νὰ μιανθοῦν, χωρὶς νὰ μαγαρισθοῦν. Βεβαίως οἱ πιὸ προχωρημένοι στὴν πίστι, μὲ τὴν γνῶσι ὅτι δὲν ὑπάρχουν θεοὶ εἰδώλων, παρακάθονταν στὰ εἰδωλεῖα καὶ ἔτρωγαν ἄφοβα, καὶ καλὰ ἔκαμναν, διότι δὲν ἦταν ἁμαρτία. Οἱ ἀδύνατοι ὅμως στὴν πίστι, ὅταν ἔβλεπαν τοὺς δυνατοὺς νὰ τρῶνε στὰ εἰδωλεῖα σκανδαλίζονταν καὶ πίστευαν ὅτι πράγματι ὑπάρχουν οἱ θεοὶ τῶν εἰδώλων, καὶ τὸ χειρότερο ἦταν ὅτι, μιμούμενοι τοὺς δυνατούς,  ἔτρωγαν καὶ αὐτοί. Ἔτρωγαν ὅμως μὲ τὴν πίστι πὼς τρῶνε ἱερό, “εὐλογημένο” ἀπὸ τοὺς θεοὺς κρέας. Καὶ αὐτὸ ἦταν ἁμαρτία. Ἔτσι ἐξ αἰτίας τῶν δυνατῶν στὴν πίστι ἁμάρταναν καὶ χάνονταν οἱ ἀδύνατοι στὴν πίστι ἀδελφοί, γιὰ τοὺς ὁποίους ὁ Χριστὸς θυσιάσθηκε. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ οἱ δυνατοὶ στὴν πίστι γίνονταν αἰτία νὰ μαστιγώνεται ἡ συνείδησις τῶν ἀδυνάτων, ἁμάρταναν καὶ αὐτοί, ὡς αἴτιοι σκανδάλου. Ἡ κατάστασις αὐτὴ ἦταν ἕνα σοβαρὸ πρόβλημα στὴν ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ὁ Παῦλος ποὺ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν πνευματικὴ πρόοδο τῶν πιστῶν, προσπαθεῖ νὰ λύση τὸ πρόβλημα.

Γιὰ τὸν ἀπόστολο, πέρα ἀπὸ τὶς τροφὲς καὶ τὴν προέλευσί τους ἡ οὐσία βρίσκεται στὸν σκανδαλισμό. Τὸ σκάνδαλο εἶναι ὁ κίνδυνος, καὶ ὄχι ἀπὸ ποῦ προέρχονται οἱ τροφές, δηλαδὴ ἐὰν τὰ κρέατα εἶναι ἀπὸ τὶς θυσίας τῶν εἰδώλαν ἢ ὄχι. Οἱ τροφὲς δὲν αὐξάνουν οὔτε μειώνουν τὴν ἠθικὴ πρόοδο τῶν πιστῶν. Ὁ σκανδαλισμός ὅμως εἶναι μεγάλη ἀπειλὴ γιὰ τὴν σωτηρία. Γι’ αὐτὸ ἡ προσοχὴ πρέπει νὰ στραφῆ στὴν ἀποφυγὴ τοῦ σκανδαλισμοῦ τῶν ἀδυνάτων ἀδελφῶν. Διότι ἐὰν χάριν αὐτῶν τῶν ἀδυνάτων ὁ Κύριος ἀπέθανε, καὶ οἱ δυνατοί, μὲ τὴν ἐξουσία ποὺ τοὺς δίνει ἡ γνῶσις, φέρνουν τὸ σκάνδαλο μὲ συνέπεια τὴν ἀπώλεια τῶν ἀδελφῶν, ἔχουν μεγάλη εὐθύνη. Καὶ αὐτοὶ ἁμαρτάνουν. Γι’ αὐτὸ ὁ ἀπόστολος Παῦλος φτάνει στὸ σημεῖο νὰ λέγη· “Ἐὰν τὸ φαγητό μου σκανδαλίζει τὸν ἀδελφό μου, τότε δὲν πρόκειται νὰ φάω κρέας ποτὲ στὴν ζωή μου, εἰς τὸν αἰῶνα, γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίσω τὸν ἀδελφό μου”.

Μπαίνει ὁ ἀπόστολος σὲ μία ἐθελούσια στέρησι μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ μὴ δώση ἀφορμὴ σκανδαλισμοῦ. Ἀπὸ τὸν λόγο αὐτὸ καταλαβαίνομε πόσο βαρὺ ἁμάρτημα εἶναι ἡ πρόκλησις σκανδάλου. Καὶ στὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα ἡ ἀφορμὴ εἶναι οἱ τροφὲς καὶ εἰδικὰ τὰ εἰδωλόθυτα. Λέγει σὲ αὐτούς, ποὺ μὲ ἥσυχη  τὴν συνείδησι ἔτρωγαν τὰ εἰδωλόθυτα, ποὺ εἶχαν “τὴν γνῶσι”· Μὴν τρῶτε τὰ εἰδωλόθυτα, ὄχι ἐπειδὴ ἔχουν κάτι, εἶναι ἁπλὸ κρέας, ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴν σκανδαλίζετε τοὺς ἀδελφούς. Δὲν θὰ πάθετε τίποτε ἐὰν δὲν φᾶτε. Δὲν πρόκειται νὰ μειωθῆ ἡ πνευματικότητά σας ἐὰν δὲν φᾶτε, οὔτε πρόκειται νὰ αὐξηθῆ ἡ ἁγιότητά σας ἐὰν φᾶτε. Μὴ γίνεσθε αἰτία σκανδαλισμοῦ τῶν ἀδελφῶν γιὰ τοὺς ὁποίους “Χριστὸς ἀπέθανε”.

Τώρα δὲ στὴν περίοδο τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς εὔκολα μπορεῖ νὰ προκληθῆ σκάνδαλο, ἀπὸ τὴν κατάλυσι τῆς νηστείας, ὅταν αὐτὴ γίνεται ἀπὸ ὅσους ἔχουν “τὴν γνῶσι”. Σήμερα αὐτοὺς θὰ τοὺς λέγαμε “τοῦ κατηχητικοῦ” ἢ “τῆς ἐκκλησίας”. Χρειάζεται ἑπομένως ἰδιαίτερη προσοχή, γιὰ νὰ μὴ προκαλεῖται ἐξ αἰτίας μας σκανδαλισμός. Ὅσοι ἔχουν λόγο νὰ μὴ νηστεύουν, μποροῦν νὰ καταλύουν, ἀλλὰ μὲ διάκρισι.

Ὅμως αἰτία σκανδάλου μπορεῖ νὰ ὑπάρξη σὲ πάμπολλες περιπτώσεις. Δὲν εἶναι μόνον οἱ τροφὲς καὶ ἡ νηστεία, ὅπου μπορεῖ νὰ δημιουργηθῆ σκάνδαλο, ἀλλὰ καὶ ὁ λόγος μας, τὸ ντύσιμό μας, ἡ συμπεριφορά μας γενικά. Ὁ ἀνθρωποκτόνος διάβολος στήνει παγίδες ἐκεῖ ποὺ δὲν τὸ φανταζόμαστε. Καὶ πολλὲς φορὲς ὁμολογοῦμε καὶ λέμε τὸ τόσο συνηθισμένο· “Αὐτὸ δὲν τὸ φανταζόμουν”, ἢ “αὐτὸ δὲν τὸ σκέφθηκα”.   Ἤδη ὅμως μὲ τὴν ἀπρόσεκτη συμπεριφορά μας ἔχομε σκανδαλίσει ψυχές. Καὶ ἀσφαλῶς οἱ πιστοὶ πρέπει νὰ εἴμαστε ἰδιαιτέρως προσεκτικοὶ στὴν κάθε συμπεριφορά μας, Καὶ νὰ ζητᾶμε νὰ μᾶς φωτίζη ὁ Θεὸς γιὰ νὰ διακρίνωμε τὸ σωστό, τὸ ἁπλό, τὸ ἀπονήρευτο καὶ αὐτὸ ποὺ δὲν σκανδαλίζει αὐτὸ νὰ πράττωμε. Τὸ θέμα εἶναι πολὺ σημαντικό, ἀφοῦ βεβαίως καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἔκανε λόγο γιὰ τὸ σκάνδαλο. Καὶ ναὶ μὲν εἶπε ὅτι τὰ σκάνδαλα θὰ ἔρθουν ὁπωσδήποτε, ἀλλὰ ὑπογράμμισε τὴν μεγάλη εὐθύνη τοῦ σκανδαλοποιοῦ μὲ τὴν γνωστὴ φρᾶσι· “Ουαὶ δι’ οὗ τὸ σκάνδαλον ἔρχεται”, ἀλλοίμονο σὲ ἐκεῖνον ποὺ γίνεται αἰτία σκανδάλου. Ὅποιος σκανδαλίσει καὶ παρασύρει στὴν ἁμαρτία ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς μικροὺς καὶ ἁπλοϊκούς, ποὺ πιστεύουν σὲ μένα, εἶναι προτιμότερο γι’ αὐτὸν νὰ κρεμασθῆ στὸν τράχηλό του μυλόπετρα καὶ νὰ καταποντισθῆ στὴν ἀνοικτὴ θάλασσα.

Βαρειὰ ἡ καταδίκη τοῦ σκανδαλοποιοῦ ἀπὸ τὸν Κύριο. Καὶ αὐτὸ πρέπει νὰ προσέξωμε, καὶ νὰ ρυθμίσωμε τὴν συμπεριφορά μας κατὰ τέτοιο τρόπο, ὥστε νὰ μὴ σκανδαλίσωμε κανένα, γιὰ νὰ μὴν ὑποστοῦμε καὶ τὴν καταδίκη ὡς αἴτιοι σκανδάλου.

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 16.02.2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΣΩΤΟΥ (Α΄ Κορ,12-20)

Τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου ἀκολουθεῖ ἡ Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου, στὴν σειρὰ τοῦ Τριῳδίου. Στὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας τονίζονται πολλὰ θέματα, ἀλλὰ δὲν μποροῦμε νὰ τὰ θίξωμε ὅλα. Γι’ αὐτὸ πάλι ἐπιλογὴ θὰ κάνομε καὶ θὰ ἀναπτύξωμε τὸ πρῶτο θέμα.

Λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στοὺς Κορινθίους, ἀλλὰ καὶ πρὸς ὅλους τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν ἐποχῶν· “Πάντα μοι ἔξεστιν. ἀλλ’ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ’ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος”. Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Παύλου, ποὺ λέγει ὅτι, ὅλα μοῦ ἐπιτρέπονται καὶ μπορῶ νὰ τὰ κάνω, ὅμως ὅλα δὲν μὲ συμφέρουν, ὅλα μοῦ εἶναι δυνατά, ἀλλὰ δὲν θὰ ἐπιτρέψω σὲ τίποτε νὰ μὲ ὑποτάξη, αὐτὸς ὁ λόγος μὲ συγκινεῖ ἰδιαιτέρως, καὶ θὰ ἤθελα νὰ τὸν ὑπογραμμίσω.

Στὰ λόγια αὐτὰ φανερώνεται τὸ μεγαλεῖο τῆς πίστεώς μας, ἡ μεγαλοσύνη τοῦ Θεοῦ μας, ὁ ὁποῖος ἐνῶ εἶναι ὁ μόνος ἀληθινὸς Θεός, ὁ παντοδύναμος καὶ μόνος ἐξουσιαστὴς τῶν πάντων, μᾶς ἀφήνει παντελῶς ἐλεύθερους νὰ ἀποφασίζωμε μόνοι μας γιὰ τὰ πάντα. Μᾶς ἔπλασε καὶ μᾶς ἄφησε νὰ ἀποφασίσωμε ἐμεῖς μόνοι μας καὶ ἀπολύτως ἐλεύθερα νὰ τὸν ἀπόδεχθοῦμε ἢ νὰ τὸν ἀπορρίψωμε. Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ πιστέψη ἐξαναγκαζόμενος. Καὶ στὸ ἐλάχιστο δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν δική μας ἀπόφασι τὸ μεγαλεῖο του. Αὐτὸς ὑπάρχει στοὺς αἰῶνες ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὴν δική μας πίστι. Εἴτε τὸν πιστεύομε εἴτε ὄχι αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός, καὶ μᾶς θέλει ἐμᾶς ἐλεύθερους, καὶ μᾶς δίνει τὴν δυνατότητα νὰ τὸν ἀπορρίπτομε. Αὐτὸ εἶναι τὸ μεγαλεῖο του, ἀλλὰ καὶ ἡ δική μας εὐθύνη. Σὲ ἕνα τροπάριο ὁ θεοφώτιστος ὑμνογράφος λέγει· “Ἕκαστος ἐκ τῶν ἰδίων ἔργων ἢ δοξασθήσεται ἢ κατακριθήσεται”. Μᾶς χάρισε ὁ Θεὸς τὴν ἐλευθερία, ἀλλὰ μᾶς ἔκανε ὑπευθύνους. Γιὰ πράξεις, ποὺ κάνομε κάτω ἀπὸ ἐξαναγκασμό, δὲν εὐθυνόμαστε. Εὐθύνη ἔχομε ὅταν ἐμεῖς μόνοι μας καὶ ἐλεύθερα ἀποφασίζομε.

Ὅλα, λοιπόν, μοῦ ἐπιτρέπονται καὶ ἔχω τὴν δυνατότητα νὰ κάνω. Ἐδῶ εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία μου. Ὅμως αὐτὰ ποὺ μοῦ ἐπιτρέπεται νὰ κάνω δὲν μὲ συμφέρουν. Ἐδῶ εἶναι ἡ εὐθύνη μου. Εἶμαι ἐλεύθερος καὶ δὲν ὑπάρχει νόμος, γιὰ παράδειγμα, ποὺ νὰ μοῦ ἀπαγορεύη νὰ βγῶ γυμνὸς ἔξω ὅταν κάνει παγωνιά. Ὅμως δὲν μὲ συμφέρει διότι σίγουρα θὰ ἀρρωστήσω. Νὰ ἡ ἐλευθερία, νὰ καὶ ἡ εὐθύνη. Βέβαια ὁ ἀπόστολος ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν στάσι μας ἔναντι τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ μέλημα καὶ τὸ ἐνδιαφέρον του. Μᾶς λέγει ὅτι ἐλεύθερα μπορῶ νὰ κάνω ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, εἶμαι ἐλεύθερος νὰ ἁμαρτάνω, ὅμως αὐτὸ δὲν μὲ συμφέρει σὲ καμμία περίπτωσι. Δὲν ὑπάρχει ἁμαρτία ποὺ νὰ εἶναι μὲ τὸ μέρος μου, ποὺ νὰ μὲ συμφέρη. Δὲν μὲ συμφέρει οὔτε ἡ κλοπή, οὔτε ἡ ψευδορκία, ἡ πορνεία, ὁ φόνος. Μπορῶ βεβαίως νὰ διαπράξω αὐτὲς τὶς ἁμαρτίες, ὅμως δὲν μὲ συμφέρουν. Ξέρομε ὅτι ἡ στρατηγικὴ τοῦ διαβόλου παρουσιάζει τὴν κάθε ἁμαρτία, καὶ προσβολὴ τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ, ὡς ὡραία, συμφέρουσα, ἡδονική, καὶ ὡς δικαίωμα. Τὸ κάνει αὐτὸ διότι θέλει νὰ μᾶς παγιδεύση. Καὶ ἐμεῖς, κάνοντας χρῆσι τῆς ἐλευθερίας μας, ἐπιλέγομε τὴν παράβασι, τὴν ἀνομία, τὴν ἁμαρτία. Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἐμεῖς ἐλεύθερα ἐπιλέξαμε τὶς πράξεις μας, πρέπει νὰ ἀποδεχθοῦμε καὶ τὶς συνέπειες τῶν πράξεών μας. Ἡ εὐθύνη εἶναι δική μας καὶ οἱ συνέπειες ἐπίσης δικές μας.

Λέγει ἀκόμα ὁ Παῦλος ὅτι μπορῶ νὰ κάνω τὰ πάντα, ἀλλὰ δὲν θὰ ἀφήσω κανέναν καὶ τίποτε νὰ μὲ ἐξουσιάση. Ἐδῶ φαίνεται ἀκόμα περισσότερο ἡ εὐθύνη τῆς ἐλευθερίας μου. Διότι μπορῶ, παράδειγμα, νὰ καπνίζω, μοῦ ἐπιτρέπεται, ἀλλὰ δὲν θὰ ἀφήσω τὸ τσιγάρο νὰ μοῦ γίνη ἀφεντικὸ καὶ νὰ μὲ ἐξουσιάζη. Ἐλεύθερα κάνει κανεὶς τὸ κάπνισμα, ἀλλὰ σὲ ἐλάχιστο χρόνο ὁ καπνιστὴς γίνεται ἐξαρτημένος ἀπὸ τὴν νικοτίνη, δὲν μπορεῖ χωρὶς τσιγάρο, καὶ ἔτσι χάνει τὸ μεγάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ, τὴν ἐλευθερία. Διότι ὁ καπνιστὴς εἶναι πλέον δοῦλος τοῦ τσιγάρου καὶ δὲν εἶναι ἐλεύθερος. Δὲν εἶναι τοῦ παρόντος νὰ ἀναφερθοῦν οἱ συνέπειες στὴν ὑγεία, στὸ περιβάλλον, στοὺς οἰκείους, στὴν οἰκογενειακὴ οἰκονομία. Ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς συνέπειες, ποὺ εἶναι πολὺ τρομακτικές, ὁ καπνιστὴς δὲν εἶναι ἐλεύθερος, καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ βασικό, τὸ σημαντικό.

Τὸ ἴδιο ἰσχύει γιὰ ὅλες τὶς ἁμαρτίες στὶς ὁποῖες, δυστυχῶς, ὑποδουλωνόμαστε. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος καταγράφει λεπτομερῶς τὴν κατάντια τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ὑπηρετεῖ τὴν ἁμαρτία, καὶ ἐπιλέγει· “Ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελλόμενοι, αὐτοὶ δοῦλοι ὑπάρχοντες τῆς φθορᾶς· ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτω καὶ δεδούλωται”.  Μὲ ἁπλοϊκὰ λόγια λέγει ὅτι, ὁ Θεὸς ὑπόσχεται στοὺς ἀνθρώπους ἐλευθερία, ἀλλ’ αὐτοὶ παραμένουν δοῦλοι τῆς φθορᾶς, διότι ἀπὸ ὅ,τι κάποιος ἔχει νικηθῆ, σὲ αὐτὸ εἶναι σκλαβωμένος. Νικήθηκες ἀπὸ τὸ τσιγάρο, εἶσαι δοῦλος τοῦ τσιγάρου, νικήθηκες ἀπὸ τὸ ποτὸ, εἶσαι δοῦλος τοῦ ἀλκοόλ, νικήθηκες ἀπὸ τὴν χαρτοπαιξία, εἶσαι δοῦλος τῶν χαρτιῶν. Δὲν χρειάζεται νὰ πάμε πιὸ πέρα, διότι ἐκεῖ εἶναι ξεκάθαρη ἡ ὑποδούλωσις, ἀφοῦ οἱ γνωστὲς οὐσίες ἤδη ὀνοματίζονται “ἐξαρτησιογόνες”, εἶναι θανατηφόρες καὶ δὲν συμφέρουν σὲ κανέναν.

Ἀδελφοί μου, διανύσαμε ἤδη μία ἑβδομάδα ἀπὸ τὸ εὐλογημένο καὶ κατανυκτικὸ Τριῴδιο. Τονίζομε ὅτι πρόκειται γιὰ περίοδο κατὰ τὴν ὁποία πρέπει νὰ ἐντείνωμε τὴν προσπάθεια τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος. Στὴν Ἐκκλησία μας δὲν γίνεται τίποτε τυχαῖα, ἀλλ’ ὅλα εἶναι μὲ σοφία τακτοποιημένα. Καὶ ἡ ἐπιλογὴ τῶν ἀναγνωσμάτων ἔχει τὴν σημασία της.

Ἐπιλέγομε ἐλεύθερα μόνοι μας τὴν πίστι μας. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἀναλαμβάνομε τὴν εὐθύνη γιὰ συνέπεια τῶν πράξεων μὲ τὴν πίστι μας. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος, μὲ ὅσα παρουσιάσαμε πιὸ πάνω, μᾶς συμβουλεύει νὰ κάνωμε σωστὴ χρῆσι τῆς ἐλευθερίας μας, γιὰ νὰ μὴν ὑποδουλωθοῦμε στὴν φθορὰ καὶ τὴν ἁμαρτία, σὲ κανένα πάθος. Δὲν τὸ λέγει ἔτσι ὡς μία προσταγή, ἀλλὰ ἔχει σοβαρὸ λόγο νὰ ἐπιμένη. Ποιὸς εἶναι ὁ λόγος; Νὰ, εἴμασταν σκλάβοι τῆς ἁμαρτίας, καὶ ὁ Κύριος μὲ τὸ αἷμα του μᾶς ἐξαγόρασε γιὰ νὰ εἴμαστε ἐλεύθεροι καὶ σωσμένοι. Νὰ μὴν ξαναπέσωμε στὴν σκλαβιὰ τῆς φθορᾶς καὶ τῆς ἁμαρτίας. Τονίζει, ὅπως ἀκούσαμε στὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, γιὰ τὴν ἐλευθερία μας· “Ἠγοράσθητε τιμῆς”, δηλαδὴ πληρώθηκε ἡ ἐλευθερία μας. Λύτρα εἶναι τὸ ἄχραντο αἷμα τοῦ Κυρίου μας. Μᾶς ἐλευθέρωσε ὁ Κύριος καὶ μᾶς ἔδωσε τὸ δικαίωμα, τὸ δῶρο, νὰ κάνωμε ὅ,τι θέλομε. Ἂς προσέξωμε νὰ μὴν καταχρασθοῦμε τὴν ἐλευθερία μας, ἀλλὰ μὲ τὴν ἐπιλογή μας νὰ δοξάζωμε τὸν Θεό.

ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 09.02.2014

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ  (Β΄ Τιμ 3,10-15)

Ὀφείλομε νὰ δοξάσωμε τὸν ἅγιο Θεό, ὁ ὁποῖος μᾶς ἀνέχεται, καὶ μᾶς ἐπιτρέπει γιὰ ἄλλη μία φορὰ στὴν ζωή μας, νὰ μποῦμε καὶ νὰ ζήσωμε τὴν εὐλογημένη καὶ κατανυκτικὴ περίοδο τοῦ Τριῳδίου. Ὁ κύκλος τῶν κινητῶν ἑορτῶν τοῦ Τριῳδίου ἀρχίζει σήμερα, Τελώνου καὶ Φαρισαίου, κορυφώνεται στὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα, καὶ κλείνει, ἡ μετά τὸ Πάσχα περίοδος τοῦ Πεντηκοσταρίου, τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγιων Πάντων.

Τὸ Τριῴδιο μᾶς προετοιμάζει γιὰ τὸ Πάσχα, πνευματικὰ ἀλλὰ καὶ ὑλικά, ψυχικὰ καὶ σωματικά. Αὐξάνονται οἱ ἀκολουθίες στοὺς ναούς. Μακραίνει ἡ διάρκεια τῶν ἀκολουθιῶν. Ὁ ἔλεγχος τῶν τροφῶν στενεύει, ἡ νηστεία γίνεται αὐστηρότερη καὶ οἱ ἡμέρες τῶν νηστειῶν, σὲ σχέσι μὲ τὶς ἄλλες σαρακοστές, εἶναι περισσότερες. Μὲ λίγα λόγια, μπαίνομε σὲ περίοδο ἔντονης πνευματικῆς προσπάθειας, ποὺ γίνεται, μερικὲς φορές, σκληρὴ δοκιμασία. Ὅσο ὅμως πιὸ ἔντονος εἶναι ὁ ἀγῶνας, τόσο αὐξάνουν καὶ οἱ “ἐνισχύσεις”, δηλαδὴ τὰ μέσα ποὺ μᾶς παρέχει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία γιὰ νὰ φθάσωμε καὶ νὰ ἑορτάσωμε “ἀξίως τό τε σταυρώσιμον καὶ ἀναστάσιμον Πάσχα”.

Ἂς δοῦμε τὸν ἀπόστολο τῆς πρώτης αὐτῆς Κυριακῆς τοῦ Τριῳδίου. Θὰ διαπιστώσουμε ὅτι μᾶς δίνει τὴν πρώτη βοήθεια καὶ ἐνίσχυσι ποὺ μᾶς χρειάζεται. Ἐμεῖς παίρνομε δύναμι ἀπὸ τὸ παράδειγμα τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ὁ Παῦλος θυμίζει στὸν μαθητή του Τιμόθεο τὶς δοικιμασίες ποὺ πέρασε στὴν Ἀντιόχεια, στὸ Ἰκόνιο καὶ στὰ Λύστρα. Τὰ παθήματα τοῦ Παύλου εἶναι γνωστὰ στὸν Τιμόθεο, γι’ αὐτὸ τοῦ λέγει συνοπτικά· “Οἷά μοι ἐγένοντο”, δηλαλὴ πόσα καὶ τὶ εἴδους παθήματα πέρασα. Καὶ στὴν συνέχεια συπληρώνει· “Οἵους διωγμοὺς ὑπήνεγκα”, δηλαδὴ πόσους διωγμοὺς ὑπέφερα. Ἕνας Παῦλος δοκιμάζεται, παθαίνει, ὑποφέρει. Καὶ εἶναι αὐτὸς ποὺ τὸν διάλεξε ὁ Κύριος γιὰ νὰ γίνη ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν. Κοντὰ ὅμως στὶς δοκιμασίες καὶ τὶς θλίψεις ἔχει μία ἄλλη θαυμαστὴ ἐμπειρεία· “Καὶ ἐκ πάντων με ἐρρύσατο ὁ Κύριος”, δηλαδὴ ἀπὸ ὅλες τὶς δύσκολες καὶ κρίσιμες στιγμὲς ὁ Κύριος μὲ ἔσωσε. Ὅλα αὐτὰ δὲν εἶναι μιὰ κάποια διδασκαλία ἢ φιλοσοφία, ἀλλ’ εἶναι ἡ καθημερινὴ πρακτική, εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ Παύλου, εἶναι ὅσα βιώνει σὲ κάθε λεπτὸ τῆς ζωῆς του. Ἔρχονται καὶ ἔχει τὶς δοκιμασίες του, ἀλλ’ ἔρχεται καὶ ἡ λύσις τῶν προβλημάτων ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο. Ὁ Παῦλος ἀπὸ μόνος του τίποτε δὲν μποροῦσε νὰ καταφέρη. Οἱ δυσκολίες, ποὺ δοκιμάζει, ἀνθρωπίνως εἶναι ἀνυπέρβλητες. Βλέπει ὅμως σὲ κάθε στιγμὴ τὴν σωτήρια ἐπέμβασι τοῦ Κυρίου. Αἰσθάνεται τὴν λυτρωτικὴ καὶ σωτήρια παρουσία του. Καὶ αὐτὸ συμβαίνει σὲ κάθε πειρασμό. Τὸ τονίζει αὐτὸ ὅταν σημειώνει ἐκεῖνο τό “ἐκ πάντων”, δηλαδὴ ἀπὸ ὅλες ἀνεξαιρέτως τὶς δοκιμασίες μὲ ἔσωσε ὁ Κύριος.

Ὁ ἀπόστολος δὲν τὰ γράφει αὐτὰ γιὰ νὰ ἐπιδειχθῆ καὶ νὰ καυχηθῆ. Τὰ γράφει γιὰ νὰ γίνουν σὲ μᾶς ὁδηγὸς ζωῆς. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος στὴν γῆ ποὺ νὰ μὴν δοκιμάζεται. Πολὺ περισσότερο ἰσχύει αὐτὸ γιὰ τὸν πιστό. Διότι λέγει στὴν συνέχεια ὁ Παῦλος· “Πάντες οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται”. Αὐτὴν τὴν δήλωσι τοῦ ἀποστόλου ἐμεῖς πρέπει νὰ τὴν λάβωμε πολὺ σοβαρὰ ὑπ’ ὄψι μας, διότι γιὰ μᾶς εἶναι γραμμένη, σὲ ἐμᾶς ἀπευθύνεται. Ἀφοῦ μίλησε γιὰ τὴν δική του περίπτωσι τώρα στρέφει τὸν λόγο καὶ ἀπευθύνεται στοὺς πιστούς, καὶ μᾶς προειδοποιεῖ. Ὅσοι θέλουν νὰ ζήσουν μὲ εὐσέβεια σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ θὰ διωχθοῦν, θὰ δοκιμασθοῦν θὰ πειρασθοῦν. Σημειώνει δὲ χαρακτηριστικὰ καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἑρμηνεύοντας τὸ χωρίο· “Τὶ, τὰ λέγω αὐτὰ μόνο γιὰ μένα; Ὄχι, ἀλλ’ ὁ καθένας ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ θέλουν νὰ ζήσουν μὲ εὐσέβεια θὰ διωχθοῦν. Καὶ διωγμοὺς ἐδῶ ὀνομάζει τὶς θλίψεις καὶ τοὺς πόνους. Καὶ δὲν εἶδα ἄνθρωπο νὰ πορεύεται τὸν δρόμο τῆς ἀρετῆς χωρὶς νὰ ἔχη λύπη, θλίψεις, πόνους, πειρασμούς”. Καὶ τὸ ἐξηγεῖ γιατὶ συμβαίνει αὐτό. Λέγει· “Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ γίνεται διαφορετικά, ἀφοῦ πορεύεται τὴν στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό; Ἐξ ἄλλου αὐτὸς ἄκουσε τὸν Κύριο νὰ λέγη· Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε”. Στὸν κόσμο αὐτὸ θὰ ἔχετε θλίψεις εἶπε ὁ Κύριος, ὅμως συγχρόνως συμπλήρωσε καὶ εἶπε· “Νὰ ἔχετε θάρρος, διότι ἐγὼ νίκησα τὸν κόσμο”. Νὰ γιατὶ λέμε καὶ ἐμεῖς σήμερα ὅτι, μόνον ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι αὐτὸς ποὺ μπορεῖ νὰ μᾶς βγάλη ἀπὸ τὶς δοκιμασίες, νὰ μᾶς δώση δύναμι νὰ νικήσωμε τὶς θλίψεις. Εἶναι αὐτὸς ποὺ νίκησε τὸν κόσμο καὶ ὅλα τὰ κακὰ τοῦ κόσμου.

Ὅλη ἡ ζωὴ τῶν πιστῶν εἶναι ἀγώνας. Ὁ περίφημος ἐκεῖνος Ἰὼβ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶπε· “Πειρατήριον ὁ βίος ἀνθρώπου ἐπὶ τῆς γῆς”. Δοκιμασία εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου πάνω στὴν γῆ. Πολὺ περισσότερο, πιὸ ἔντονη εἶναι, ἢ πρέπει νὰ εἶναι, τώρα ποὺ μπήκαμε στὸ Τριῴδιο. Λέγει ὁ Χρυσόστομος· “Πάλιν τὰ παρόντα ἀγών, πόλεμος, θλῖψις, στενοχωρία, πειρατήριον, τῶν ἀγώνων τὸ στάδιον”.

Ἀκόμα γνωρίζομε ὅτι, ὅσοι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀσχολοῦνται καὶ εἰδικεύονται μὲ τὸν ἀθλητισμό, ὑποβάλλονται σὲ πολλὲς δοκιμασίες, σὲ ὑπερβολικοὺς κόπους. Μπαίνουν σὲ ἀναρίθμητες στερήσεις καὶ περιορισμοὺς τῶν ἀνέσεων, τῶν διασκεδάσεων. Ἐφαρμόζουν σκληρὲς δίαιτες. Καὶ ἂν τὰ κάνουν ὅλα αὐτά, γιὰ νὰ ἐπιτύχουν ὑλικό, φθαρτὸ καὶ πρόσκαιρο βραβεῖο, ἐμεῖς οἱ πιστοί, γιατὶ νὰ μὴν ὑποστοῦμε θλίψεις καὶ δοκιμασίες, κόπους καὶ πόνους, προκειμένου νὰ ἐπιτύχωμε βραβεῖα ἄφθαρτα καὶ αἰώνια; Οἱ ἀσχολούμενοι μὲ τὰ σώματα “πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον”. Οἱ πιστοὶ μὲ βοηθὸ τὸν νικητὴ τοῦ κόσμου Κύριον πάντες λαμβάνουν τὸ βραβεῖο. Ἀκούσαμε τὸν Παῦλο νὰ τὸ λέγη· Δὲν μένει παρὰ νὰ μοῦ δοθῆ τὸ στεφάνι τῆς δικαιοσύνης, ποὺ θὰ μοῦ τὸ ἀποδώσει ὁ Κύριος κατὰ τὴν ἡμέρα ἐκείνη. Τὸ στεφάνι αὐτὸ τὸ δικαιοῦνται καὶ ὅλοι ὅσοι ἔχουν ἀγαπήσει τὴν ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου.

Τὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο εἶναι μία ἀκόμη εὐκαιρία νὰ δείξωμε τὴν ἀγάπη μας στὸν Κύριο. Θὰ μᾶς κοστίσει, θὰ κουρασθοῦμε, θὰ πονέσουμε, θὰ δοκιμασμοῦμε. Ἀλλὰ μὲ τὴν χάρι καὶ βοήθεια τοῦ Κυρίου θὰ διανύσουμε τὴν περίοδο αὐτὴ ἀγωνιζόμενοι. Ἡ Ἐκκλησία μας αὐτὴν τὴν περίοδο ἁπλώνει μπροστά μας πολλὲς χάρες. Κοπιάζομε καὶ ἐπιμένομε στὸν ἀγῶνα. Προσμένομε τὸν θρίαμβο τῆς ζωῆς κατὰ τοῦ θανάτου. Θρηνοῦμε γιὰ τὶς πτώσεις μας, ἀλλὰ καὶ χαιρόμαστε γιὰ τὴν ἄφεσι ποὺ μᾶς χαρίζει ἡ βίωσις τῆς μετανοίας. Ἡ χαρμολύπη εἶναι μοναδικό βίωμα μέσα στὴν Ἐκκλησία, εἶναι μέρος τοῦ Τριῳδίου. Εἶναι ἡ χαρὰ τῆς νίκης.