ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 07.07.2013

ΚΥΡΙΑΚῌ ΔΕΥΤΕΡᾼ, (Γαλ 3,23-39.4,1-5)

Σήμερα εἶναι ἡ δεύτερη Κυριακὴ τῶν ἐπιστολῶν τοῦ ἀποστόλου Παύλου, δηλαδὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιόδου ποὺ ἀρχίζει μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων. Συμβαίνει ὅμως νὰ εἶναι καὶ ἡ ἑορτὴ τῆς ἁγίας Κυριακῆς, καὶ σύμφωνα μὲ τὸ τυπικὸ τῆς Ἐκκλησίας μας διαβάζεται καὶ ἀκούγεται τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, ὄχι ἀπὸ τὸ Κυριακοδρόμιο, ἀλλὰ τῆς ἁγίας ἀπὸ τὸ μηνολόγιο. Καὶ αὐτὸ τὸ ἀνάγνωσμα ἀκούγεται συχνά, σχεδὸν σὲ κάθε ἑορτὴ  ὁσιομάρτυρος.

Σήμερα θὰ σταθοῦμε στὸ πρῶτο μέρος τῆς περικοπῆς ποὺ λέγει· «Πρὶν φανερωθῆ ἡ σωτηρία μέσα ἀπὸ τὴν πίστι, εἴμασταν κάτω ἀπὸ τὴν ἐπίβλεψι τοῦ νόμου, μαντρωμένοι με σκοπὸ νὰ σωθοῦμε μὲ τὴν πίστι, ποὺ ἐπρόκειτο νὰ ἀποκαλυφθῆ. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ νόμος λειτούργησε ὡς παιδαγωγός, ποὺ μᾶς ἑτοίμαζε νὰ δεχθοῦμε τὸν Χριστό, ὥστε νὰ δικαιωθοῦμε μὲ τὴν πίστι». Ἐδῶ φαίνεται καὶ κάτι ἄλλο πολὺ σημαντικό· Δὲν ἔρχεται ἡ ἐποχὴ τῆς πίστεως μηχανικὰ ἢ τυχαῖα. Ὁ Θεὸς ἔχει σχέδιο. Ἀπὸ τώρα δηλώνεται ὅτι πρόκειται νὰ ἀποκαλυφθῆ στὸ μέλλον, καὶ αὐτὸ εἶναι γνωστό. Λέγει· «εἰς τὴν μέλλουσαν πίστιν ἀποκαλυφθῆναι». Δὲν θὰ ἐμφανισθῆ ξαφνικὰ ἡ σώζουσα πίστις, ἀλλὰ εἶναι προσχεδιασμένη καὶ προγραμματισμένη ἡ παρουσία της, ἡ ὁποία καὶ θὰ γίνη στὸν κατάλληλο καιρό, «ὅταν ἔρθη τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου».

Μέσα στὸ ἀπόρρητο σχέδιο τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, προβλεπόταν ἡ σάρκωσις τοῦ Λόγου. Σάρκωσις τοῦ Λόγου εἶναι ἡ φανέρωσις τοῦ δευτέρου προσώπου τῆς ἁγίας Τριάδος, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀποκάλυψις τῆς θεότητος δὲν ἔγινε διὰ μιᾶς. Ἔγινε σταδιακά. Γιὰ πολὺ μεγάλο χρονικὸ διάστημα στὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου, ἦταν γνωστὸς ὁ Κύριος. Δὲν γίνεται λόγος γιὰ πρόσωπα τῆς ἁγίας Τριάδος, παρὰ μόνον συμβολικὰ καὶ μὲ εἰκόνες. Γίνεται ὅμως συστηματικὴ προετοιμασία γιὰ νὰ μπορέσουν οἱ ἄνθρωποι νὰ δεχθοῦν πλέον τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος. Μεθοδικὰ καὶ μὲ σύστημα κατευθύνει ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπο νὰ αἰσθανθῆ τὴν ἀνάγκη τοῦ Μεσσία καὶ λυτρωτοῦ καὶ νὰ τὸν ἀναζητήση, νὰ τὸν περιμένη. Δὲν ἔπρεπε νὰ λησμονήσουν οἱ ἄνθρωποι τὴν ὑπόσχεσι ποὺ ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ὅτι θὰ ἀποστείλη τὸν λυτρωτή. Ἔτσι ἐπέλεξε ἕνα λαό, ποὺ θὰ λειτουργοῦσε ὡς προζύμι, γιὰ νὰ ζυμωθῆ ὅλο τὸ φύραμα, νὰ διατηρηθῆ ἡ μονοθεΐα καὶ ἡ πίστι στὸν ἴδιο. Ὁ Κύριος, τὸν λαὸ ποὺ ἐπέλεξε, τὸν ἀσφάλισε μὲ τὸν νόμο, ὅπως ἡ μάνα ἀσφαλίζει τὸ νήπιο παιδάκι της μέσα στὸ παρκοκρέββατο. Φαίνεται, καὶ εἶναι, φυλακισμένο τὸ νήπιο μέσα στὸ πάρκο, ἀλλὰ συγχρόνως δὲν κινδυνεύει ἀπὸ διαφόρους κινδύνους ποὺ τὸν ἀπειλοῦν λόγω τῆς νηπιακῆς του ἡλικίας. Τὸ νήπιο μόλις μεγαλώσει λίγο, βγαίνει ἀπὸ τὸ πάρκο καὶ ἀφήνεται ἐλεύθερο. Πλέον δὲν τοῦ χρειάζεται τό «μάντρωμα». Ἀκριβῶς καὶ ὁ Θεός, μὲ τὸν νόμο ποὺ ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο, τὸν ἀσφάλισε καὶ τὸν περιφρούρησε, τὸν μάντρωσε, μέχρι νὰ ἔρθη ἡ πίστις, δηλαδὴ μέχρι νὰ φανερωθῆ ὁ Υἱός, τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος. Μέχρι τότε ἔπρεπε νὰ διαφυλαχθῆ ἀπὸ τὸν κίνδυνο, κυρίως τῆς εἰδωλολατρίας καὶ πολυθεΐας. Ὅταν ὅμως θὰ ὡρίμαζε πνευματικά, καὶ θὰ μποροῦσε νὰ δεχθῆ τὴν ἀποκάλυψι καὶ τοῦ Υἱοῦ, δὲν θὰ εἶχε τὴν ἀνάγκη τοῦ νόμου, διότι ἡ δικαίωσις θὰ γινόταν μὲ τὴν πίστι στὸν Χριστό.

Ὁ κατάλληλος καιρὸς λέγεται στὴν ἁγία Γραφή «πλήρωμα τοῦ χρόνου», καὶ τὸ ἀκούσαμε στὸν σημερινὸ ἀπόστολο. Βεβαίως δὲν πρόκειται γιὰ ἀριθμητικὸ συμπλήρωμα χρόνων, ἀλλὰ γιὰ τὴν ὅλη κατάστασι ἀπὸ κάθε πλευρά. Γιὰ παράδειγμα μέσα στὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου νοεῖται καὶ ἡ γενικότερη πολιτιστικὴ κατάστασις. Καὶ ἀναφέρεται ὡς δεῖγμα ἡ γλῶσσα. Εἶχε προηγηθεῖ ἡ ἐπικράτησις τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας σὲ ὅλη τὴν περιοχὴ τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, ποὺ ἦταν καὶ τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ  τότε γνωστοῦ κόσμου. Ὁ μέγας Ἀλέξανδρος ἑνοποίησε πολιτιστικὰ ὅλη τὴν Ἀνατολὴ καὶ οἱ ἄνθρωποι εἶχαν κοινὸ γλωσσικὸ ὄργανο, μία γλῶσσα, τήν «Κοινὴ», ὅπως λεγόταν, ἑλληνική. Αὐτὸ ἔκανε πιὸ εὔκολη τὴν διάδοσι τοῦ Εὐαγγελίου, τῆς πίστεως στὸν Χριστό. Πλήρωμα τοῦ χρόνου ἦταν καὶ ἡ πολιτικὴ ἑνότητα τῆς περιοχῆς μὲ τὴν ρωμαϊκὴ κρατικὴ ὀργάνωσι ποὺ ἐπέτρεπε τὴν διακίνησι σὲ ὅλη τὴν περιοχὴ χωρὶς σύνορα. Σκεφθεῖτε μὲ πόση εὐκολία μποροῦσε ὁ ἀπόστολος Παῦλος νὰ κινῆται ἀπὸ τὴν Ἀσία μέχρι τὴν Ρώμη. Αὐτὰ φαίνονται λεπτομέρειες σήμερα, ἀλλὰ ὅλα μαζί δημιουργοῦν τὶς προϋποθέσεις γιὰ τό «πλήρωμα τοῦ χρόνου», τὴν κατάλληλη στιγμή, γιὰ νὰ δεχθῆ ὁ ἄνθρωπος τὴν ἀποκάλυψι καὶ τοῦ Υἱοῦ.

Βεβαίως τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἔχει περισσότερο πνευματικὴ σημασία. Ὁ ἄνθρωπος ἔφασε σὲ φοβερὰ ἀδιέξοδα, πολιτικά, πνευματικά, οἰκονομικά, πολιτιστικά, θρησκευτικά, κτλ. Φαινόταν ἀδύνατη ἡ σωτηρία. Πνευματικὸ σκοτάδι κάλυπτε τὰ πάντα, καὶ ὅλοι περιμένανε νὰ γίνη κάτι. Ἀφοῦ ἀπέτυχαν ὅλες οἱ προσπάθειες τοῦ ἀνθρώπου νὰ βρῆ λύσι στὰ πάμπολλα προβλήματα, ἦταν ἀναγκαία μία παρέμβασι δυνατή, θεϊκή, οὐράνια. Ὅλοι ἀνεξαιρέτως, Ἰουδαῖοι καὶ Ἐθνικοὶ περίμεναν ἕνα λυτρωτή. Καὶ «αὐτὸς προσδοκία Ἐθνῶν». Ὁ προσδοκώμενος ἦταν ὁ Ἰησοῦς Χριστός, γιὰ τὸν ὁποῖο μίλησαν οἱ Δίκαιοι καὶ οἱ Προφῆτες στὴν Παλαιά Διαθήκη. Καὶ ἀποκαλύφθηκε ὅταν ἦρθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου.

Μὲ τὴν σάρκωσι, τὴν ἀποκάλυψι τοῦ Υἱοῦ, ἦρθε ἡ στιγμὴ ποὺ ἡ δικαίωσις τοῦ ἀνθρώπου γίνεται μὲ τὴν πίστι στὸν Χριστό, καὶ ἑπομένως δὲν ὑπάρχει ἡ ἀνάγκη τοῦ νόμου. Ἀκούσαμε σήμερα τὸν ἀπόστολο Παῦλο νὰ λέγη· «Ἐλθούσης δὲ τῆς πίστεως οὐκέτι ὑπὸ παιδαγωγόν ἐσμεν». Σημειώνεται ἀκόμα ὅτι παιδαγωγὸς στὴν ἀρχική του σημασία δήλωνε τὸν ὑπηρέτη, συνήθως δοῦλο, ποὺ ἔπαιρνε τὸ παιδὶ ἀπὸ τὸ σπίτι καὶ μὲ ἀσφάλεια τὸ ὁδηγοῦσε στὸ σχολεῖο, στὸν δάσκαλο. Παιδαγωγῶ, ὁδηγῶ τὸν παῖδα. Στὴν συνέχεια δηλώνεται ὁ ἴδιος ὁ δάσκαλος. Ἔδωσε λοιπὸν ὁ Θεὸς στὸν ἄνθρωπο τὸν νόμο ὡς παιδαγωγό, γιὰ νὰ ὁδηγηθῆ μὲ σιγουριὰ στὸν Λυτρωτή, στὸν Μεσσία. Ὁ παιδαγωγὸς δὲν σώζει, δὲν εἶναι σωτήρ, ἀλλὰ ὁδηγὸς ποὺ ὁδηγεῖ πρὸς τὸν σωτῆρα. Καὶ μὲ τὴν πίστι στὸν Μεσσία νὰ μπορέση νὰ βρῆ τὴν σωτηρία. Ὅλη ἡ περίοδος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι περίοδος μεταβατική. Ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν ἐποχὴ τῆς πίστεως, στὴν ἐποχὴ τῆς σωτηρίας, μὲ τὴν ἀποδοχὴ τοῦ Χριστοῦ, σύμφωνα μὲ τὸ ἀπόρρητο σχέδιο τῆς οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ. Γίνεται ὅλη ἡ παιδαγωγία, γιὰ νὰ δεχθῆ ὁ ἄνθρωπος τὸν Χριστὸ Θεό.