ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

24-03-2013

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ (Ἰω 1,44-52)

Θέλησε ὁ Ἰησοῦς νὰ βγῆ στὴν Γαλιλαία. Συνάντησε τὸν Φίλιππο καὶ τὸν κάλεσε λέγοντάς του· Ἀκολούθησέ με. Ὁ Φίλιππος καταγόταν ἀπὸ τὴν Βηθσαϊδά, δηλαδὴ τὴν πατρίδα τοῦ Ἀνδρέου καὶ Πέτρου. Μετὰ ὁ Φιλιππος συνάντησε τὸν Ναθαναὴλ καὶ τοῦ εἶπε· Βρήκαμε αὐτὸν γιὰ τὸν ὁποῖο ἔγραψε στὸν νόμο ὁ Μωυσῆς καὶ μίλησαν οἱ προφῆτες, τὸν Ἰησοῦ τὸν υἱὸ τοῦ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὴν Ναζαρέτ. Τοῦ ἀπάντησε ὁ Ναθαναήλ· Μπορεῖ νὰ βγῆ κάτι καλὸ ἀπὸ τὴν Ναζαρέτ; Τοῦ λέγει ὁ Φίλιππος· «Ἔρχου καὶ ἴδε». Ὁ Ἰησοῦς εἶδε τὸν Ναθαναὴλ νὰ τὸν πλησιάζη καὶ εἶπε γι’ αὐτὸν· Νὰ ἕνας ἀληθινὸς καὶ ἄδολος Ἰσραηλίτης. Μὲ ἀπορία ὁ Ναθαναὴλ τὸν ρωτάει· Ἀπὸ ποῦ μὲ ξέρεις; Τοῦ ἀπάντησε ὁ Ἰησοῦς· Σὲ εἶδα πρὶν σὲ φωνάξη ὁ Φίλιππος, ὅταν ἦσουν κάτω ἀπὸ τὴν συκιά. Καὶ ὁμολόγησε ὁ Ναθαναὴλ καὶ εἶπε· Δάσκαλε σὺ εἶσαι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶσαι ὁ βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ. Γιὰ νὰ τοῦ ἀπαντήση ὁ Ἰησοῦς· Πιστεύεις ἐπειδὴ σοῦ εἶπα, ὅτι σὲ εἶδα κάτω ἀπὸ τὴν συκιά; Πολὺ περισσότερα θὰ δῆς. Καὶ συμπλήρωσε· Ἀλήθεια σᾶς λέγω ὅτι ἀπὸ τώρα θὰ δεῖτε νὰ ἔχουν ἀνοίξει οἱ οὐρανοί, καὶ τοὺς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ νὰ ἀνεβαίνουν καὶ νὰ κατεβαίνουν στὸν υἱό τοῦ ἀνθρώπου.

Μὲ αὐτὸ τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀναφέρεται δὲ στὴν πρόσκλησιτοῦ Φιλίππου καὶ τοῦ Ναθαναὴλ στὸ ἀποστολικὸ ἀξίωμα. Τὸ προσκλητήριο γιὰ ὅλους τοὺς μαθητὲς ἦταν τὸ ἁπλό· «Ἀκολούθει μοι». Πρόσκλησις μὲ δύο μόνον λέξεις, ποὺ ὅμως εἶχαν φοβερὴ ἀπήχησι σὲ ὅσους ἀπευθυνόταν. Συγκλόνιζε τὸν ἐσωτερικὸ κόσμο τους, ἐπέφερε ριζικὴ ἀλλαγὴ στὴν στάσι τους ἔναντι τοῦ καλοῦντος, ἐγκατέλειπαν τὰ πάντα καὶ πλέον τὸν ἀκολουθοῦσαν γιὰ πάντα. Ἡ θριαμβευτικὴ κραυγὴ τοῦ Φιλίππου· «Ὅν ἔγραψε Μωϋσῆς ἐν τῷ νόμῳ καὶ οἱ προφῆται, εὑρήκαμεν, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ» ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ γνωστὸς Ἰησοῦς ἀπὸ τὴν Ναζαρέτ, ὁ φερόμενος ὡς υἱὸς τοῦ Ἰωσήφ, εἶναι ὁ προφητευμένος, ὁ ἀναμενόμενος, ὁ Χριστὸς Μεσσίας. Ὁ Φίλιππος εἶναι σίγουρος καὶ βέβαιος, γι’ αὐτὸ καὶ τρέχει νὰ ἀναγγείλλη τὸ νέο στὸν φίλο του τὸν Ναθαναήλ. Ἀπὸ τὴν λέξι «εὑρήκαμεν» συμπεραίνομε ἀβίαστα ὅτι καὶ ὁ Ναθαναὴλ ἦταν ἀπὸ ἐκείνους ποὺ περίμεναν τὸν Μεσσία. Καὶ ὄχι ἁπλῶς περίμεναν, ἀλλὰ μελετοῦσαν τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, τὸν Μωϋσῆ καὶ τοῦς προφῆτες, γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ διακρίνουν καὶ νὰ ἀναγνωρίσουν τὸν Μεσσία. Καὶ ἀκόμα ἦταν καὶ οἱ δύο ἀπὸ τὴν πατρίδα τοῦ Πέτρου καὶ Ἀνδέου. Εἶχαν σχηματίσει μία ὁμάδα πιστῶν ποὺ μελετοῦσε τὸν νόμο καὶ τοὺς προφῆτες. Ἀπὸ αὐτοὺς κάλεσε ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητές του. Ὑπῆρχε ἡ πρόθεσις καὶ ὅταν ἄκουγαν τὴν πρόσκλησι ἀπὸ τὸν Κύριο τὴν ἀποδέχονταν ἀμέσως. Σίγουροι καὶ βέβαιοι ὅτι στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ ἐπαληθεύονταν οἱ προφητεῖες.

Αὐτὸ θὰ τὸ πῆ ὁ Ναθαναήλ. Ὁ ὁποῖος ἐξέφρασε στὴν ἀρχὴ ἕνα δισταγμό, γιὰ τὸ πόσο εἶναι δυνατὸ νὰ βγῆ κάτι καλὸ ἀπὸ τὴν Ναζαρέτ. Διότι στὰ χρόνια τους οἱ προερχόμενοι ἀπὸ τὴν Ναζαρὲτ εἶχαν κακὴ φήμη. Ὁ Φίλιππος ὅμως εἶναι ἀφοπλιστικός. Καλεῖ τὸν Ναθαναὴλ νὰ ἔρθη καὶ νὰ δῆ μόνος του. Τὸ «ἔρχου καὶ ἴδε» εἶναι τὸ κλειδὶ τῆς ἀλήθειας. Ὁ Φίλιππος δὲν προσπάθησε νὰ πείση μὲ ἐπιχειρήματα τὸν φίλο του. Τὸν προσκαλεῖ καὶ τὸν προκαλεῖ νὰ βεβαιωθῆ μόνος του. Δὲν θὰ χρειασθῆ παρὰ ἕνας λόγος τοῦ Ἰησοῦ, γιὰ νὰ ὁμολογήση ὁ Ναθαναὴλ τὴν μεγάλη ἀλήθεια γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ, καὶ νὰ πῆ· «Ῥαββί, σὺ εἶ ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, σὺ εἶ ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Βεβαιώθηκε μόνος του, ἀπὸ ὅσα ἄκουσε νὰ τοῦ λέγη ὁ Ἱησοῦς.

Αὐτὴν τὴν προσωπικὴ συνάντησι καὶ ἐμπειρικὴ γνωριμία μὲ τὸν Ἰησοῦ μᾶς προτείνει ἡ Ἐκκλησία. Τὴν ἀλήθεια δὲν τὴν ἐπιβάλλει ἡ Ἐκκλησία. Ἡ Ἐκκλησία διδάσκει, παραθέτει μπροστά μας, τὴν ἀλήθειά της, τὴν ἀλήθεια στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἐμεῖς ἂν θέλομε δεχόμαστε ἐλεύθερα, καὶ ἀκολουθοῦμε μετὰ πιστά. Ὁ Ναθαναὴλ στὸν Φίλιππο ἐξέφρασε ἕναν διασταγμό, ὅταν ὅμως γνώρισε τὸν Ἰησοῦ, τὸν ὁμολόγησε αὐθόρμητα.

Ἡ Ἐκκλησία μας μὲ τὴν λειτουργική της πρακτικὴ ἐπαναλαμβάνει, στὸν καθένα ποὺ διστάζει ἢ ποὺ ἀμφιβάλλει, τὴν πρόσκλησι ποὺ ἀπηύθυνε ὁ Φίλιππος στὸν Ναθαναήλ· «Ἔρχου καὶ ἴδε». Εἰδικὰ τώρα, κατὰ τὴν περίοδο τοὺ Τριῳδίου ἐπαναλαμβάνει συνεχῶς τὰ λόγια τοῦ προφήτου· «Γεύσασθε καὶ ἴδετε, ὅτι χρηστὸς ὁ Κύριος». Δὲν προσπαθεῖ νὰ μᾶς πείση μὲ ἐπιχειρήματα καὶ συλλογισμούς, γιὰ νὰ φθάσωμε σὲ ὀρθὰ συμπεράσματα. Μᾶς ζητάει νὰ γνωρίσωμε τὸν Κύριο, ποὺ αὐτὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια, μέσα ἀπὸ τὰ μυστήρια καὶ τὴν λειτουργικὴ πρᾶξι. Θὰ πεισθοῦμε ἀπὸ τὴν ἐμπειρία μας. Αὐτὸ ὅμως ἰσχύει ὅταν πραγματικὰ θέλομε, καὶ μὲ εἰλικρίνεια ψάχνομε, καὶ ἀποζητοῦμε νὰ βεβαιωθοῦμε γιὰ τὴν ἀλήθεια. Ἡ παρέα τοῦ Φιλίππου ἔψαχνε, μελετοῦσε, περίμενε τὴν ἐπαλήθεσι τῶν προφητειῶν. Καὶ τελικὰ βρῆκε τὸν Μεσσία.

Τά· «Ἔρχου καὶ ἴδε» καί «Γεύσασθε καὶ ἴδετε», εἶναι κλειδιὰ ἀληθείας ἀλλὰ καὶ ἀνάδειξις τοῦ προσώπου τοῦ ἀνθρώπου, διότι ἀναγνωρίζουν τὸ αὐτεξούσιο, τὴν ἐλευθερία δηλαδὴ τῆς ἐπιλογῆς. Κανεὶς δὲν ἀναγκάζεται. Ὁ καθένας προσκαλεῖται, καὶ ἐλεύθερα ἀποφασίζει νὰ ἔρθη καὶ νὰ δῆ, νὰ γευθῆ καὶ νὰ ἀντιληφθῆ. Τὸ τραγικὸ εἶναι ἡ ἐξ ἀρχῆς ἄρνησις. Εἶναι βεβαιωμένο ὅτι στὶς περισσότερες περιπτώσεις οἱ ἀρνητὲς δὲν ἔκαναν τὸν κόπο νὰ ψάξουν, νὰ συγκρίνουν, νὰ σχηματίσουν δική τους ἄποψι. Ἁπλῶς μόνον ἀρνοῦνται. Λένε· «Εἶναι ἀπὸ τὴν ἁγία Γραφή; Ὄχι δὲν θέλω νὰ τὸ διαβάσω». Αὐτὸ τὸ ἄκουσα νὰ μοῦ τό λένε, εἶναι προσωπικὴ θλιβερὴ ἐμπειρία. Λυπήθηκα. Ἀλλ’ ἐφ’ ὅσον ἡ ἐπιλογὴ εἶναι δικαίωμα, θὰ ὑπάρχουν πάντα οἱ ἀρνητὲς καὶ πιὸ πέρα οἱ πολέμιοι. Ὅμως θὰ ὑπάρχουν πάντα καὶ οἱ Φίλιπποι καὶ οἱ Ναθαναήλ, ποὺ θὰ κλίνουν γόνυ στὸν Κύριο. Θὰ ἀναγνωρίζουν στὸν Ἰησοῦ τὸν υἱὸ τοῦ Θεοῦ, τὸν Λυτρωτὴ καὶ Μεσσία, τὸν Σωτῆρα Χριστό. Ἐπειδὴ κάποιοι δὲν πιστεύουν στὸν Χριστό, δὲν σημαίνει ὅτι δὲν ὑπάρχει ὁ Χριστός.

Ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας ἐκφράζει τὴν ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ. Μία ἐμπειρία αἰώνων, βεβαιωμένη μὲ τὸ δάκρυ τῆς ἀσκήσεως ἢ τὸ αἷμα τοῦ μαρτυρίου χιλιάδων ἁγίων, ποὺ γεύθηκαν καὶ εἶδαν, γι’ αὐτὸ καὶ ἐλεύθερα ἀκολούθησαν τὸν πνευματικὸ χριστιανικὸ βίο, χάριν τῆς ἀληθείας ποὺ σώζει, χάριν τῆς Ὀρθοδοξίας.